Jak wybrać skuteczną metodę nauczania

Poprzez metodę nauczania należy rozumieć celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami. Celem podejmowanych działań jest opanowanie przez uczniów wiedzy z danej dziedziny, a także nabycie umiejętności posługiwania się nią w praktyce. Sposób nauczania ma również zapewnić rozwijanie indywidualnych zdolności i zainteresowań uczniów.

Wybór właściwej metody nauczania powinien zapewniać realizację wszystkich tych założeń, a jest zależny od wieku uczniów, treści nauczania, celów i zadań dydaktycznych oraz organizacji środków, jakie posiada i zamierza wykorzystać nauczyciel.

Istnieje kilka klasyfikacji metod nauczania, jednak najpowszechniej stosowana w opracowaniach pedagogicznych przedstawia się następująco:

Nauka

1. Metody praktyczne:
- metoda tekstu przewodniego;
- pokaz;
- seminarium;
- ćwiczenia przedmiotowe;
- ćwiczenia produkcyjne;
- metoda projektów;
- ćwiczenia laboratoryjne;
- symulacja.
2.    Metody podające:
- opowiadanie;
- pogadanka;
- wykład informacyjny;
- anegdota;
- odczyt;
- prelekcja;
- opis;
- objaśnienie lub wyjaśnienie.
     3. Metody aktywizujące:
- metoda przypadków;
- inscenizacja;
- gry dydaktyczne;
- seminarium;
- dyskusja dydaktyczna:
- okrągłego stołu;
- metoda sytuacyjna;
- symulacyjne;
- wielokrotna;
- burza mózgów;
- psychologiczne;
- panelowa;
- decyzyjne.
4.    Metody problemowe:
- wykład konwersatoryjny;
- wykład problemowy;
- klasyczna metoda problemowa.
     5. Metody programowane:
- z użyciem komputera;
- z użyciem podręcznika programowanego.
- z użyciem maszyny dydaktycznej.
     6. Metody eksponujące:
- film;
- pokaz połączony z przeżyciem
- sztuka teatralna;
- ekspozycja.


Sukces procesu nauczania zależy od wyboru właściwej metody nauczania, ale również od uwzględnienia stopnia przygotowania uczniów do uczenia się. Dobór odpowiedniej metody wynika również ze specyfiki danego przedmiotu, którego przedstawienie wiąże się z określonymi wymaganiami i koniecznością zastosowania konkretnych środków przekazu, np. poprzez eksperyment czy pogadankę, czy też konieczność bezpośredniego przedstawienia uczniom określonych rzeczy.

Uzależnianie doboru metody od wieku uczniów uzasadnione jest ich zdolnością poznawczą, doświadczeniem życiowym, posiadaną wiedzą oraz dojrzałością umysłową i emocjonalną. Dalego w nauczaniu początkowym lepiej sprawdzą się metody o charakterze oglądowo-praktycznym i oglądowo-obrazowym, aniżeli metody werbalne. Zasadne będzie tu więc zastosowanie metod praktycznych, tj. wycieczek, pokazów czy pogadanek. Uczniowie starsi natomiast preferują formę dyskusji nad tematem, eksperymentu, posługiwania się treścią, czyli wszystkie te, które aktywizują ich i zmuszają do czynnego udziału w zdobywaniu wiedzy, a także wymagają inicjatywy własnej. Ważne w obu przypadkach, aby nie stosować jednej metody przez całą lekcję, ale umiejętnie je przeplatać aby nie stłamsić ciekawości i zaangażowania uczniów.